سبزینه | شرکت تعاونی تولید روستایی
سبزینه | شرکت تعاونی تولید روستایی
گیاهان میزبان این آفت شامل انواع گیاهان خانواده کدوییان، خربزه، خیار، طالبی، هندوانه، کدو و میزبان وحشی آن هندوانه ابوجهل است که در زمین های آهکی و کویری می روید.
حشره کامل
طول حشره بالغ 4 تا 5 میلیمتر و رنگ آن کاملا سیاه است. بدن دارای نقاط ریز فرورفته می باشد. شاخک حشره زانویی و متشکل از 11 بند است که چهار بند آخر به شکل دوک فشرده بوده و ماسو را تشکیل می دهند. خط طولی میانی پیش گرده گاهی دیده می شود. طول خرطوم نر و ماده یکسان است بالپوش ها در قسمت انتهایی شکم را نمی پوشانند و در واقع انتهای شکم لخت است. در اغلب افراد نر محل اتصال شاخک به خرطوم نزدیک به چشم می باشد و می توان از این صفت در تمایز نر و ماده استفاده کرد. استرنیت ماقبل آخر شکم در نر و ماده دارای دو شکل متفاوت است.
تخمها بیضی شکل به طول کمتر از یک میلیمتر هستند که ابتدا به رنگ سبز کاملا روشن هستند اما به تدریج و متناسب با رشد جنینی آنها به رنگ کرم پر رنگ در می آید.
لارو کامل به طول 9 میلیمتر و قطر 3 میلیمتر و به رنگ سفید است. کپسول سر در لاروها قرمز و آرواره ها نیز قرمز متمایل به قهوه ای هستند.
شفیره بیضوی به طول 6 تا 8 میلیمتر، عرض 4 تا 5 میلیمتر و به رنگ قهوه ای هستند.
خسارت
میزبان وحشی این حشره در طبیعت هندوانه ابوجهل است ریشه اصلی آن به عمق زیادی نفوذ کرده و معمولا در آبگیرها و یا در مسیر جریانهای باریک آب باران می روید. ساقه گیاه خزنده بوده و شاخه های فرعی در اطراف ساقه اصلی روییده و تولید میوه می کنند. طرز خسارت این آفت در جالیزکاری ها بیشتر بستگی به طرز تخمریزی آن دارد که به دو صورت منفرد و دسته ای انجام می شود. در تخمریزی دسته ای 100درصد میوه آلوده شده و از بین می رود و حتی قسمتی از بوته یا شاخه فرعی نیز از بوته اصلی جدا شده و می خشکد. ولی در تخمریزی پراکنده میوه از بوته جدا نمی شود و به رشد طبیعی خود ادامه می دهد ولی تعداد لارو داخل آن کم است. در این حالت درنتیجه تغذیه لارو قسمتی از میوه پس از بزرگ شدن فاسد می شود. ولی بقیه قسمتهای آن قابل استفاده است اما نمیتوان از آن بهره برداری نمود.
زیست شناسی
این حشره سه نسل در سال دارد و زمستان را بصورت حشره کامل میگذراند. خروج حشرات کامل از محل های شفیرگی و پوسته خشک شده میوه های کوچک و مکانهای زمستانی همزمان با تشکیل میوه های هندوانه ابوجهل و در مناطق کشت جالیز همزمان با پیدایش میوه های جالیز است.
حشره ماده میوه هایی را که به اندازه یک فندق تا سیب هستند برای تخمگذاری انتخاب کرده و پس از یکی دو روز گردش در اطراف این میوه ها و تغذیه از آنها شروع به تخمگذاری می کند. این عمل روی میوه انتخاب شده و در سمت سایه صورت می گیرد. روی میوه انتخابی فقط یک زوج نر و ماده جفتگیری کرده و سپس حشرهماده تخمریزی می کند و بندرت بیش از یک جفت دیده می شود. یکی از دلالیل این نوع رفتار حریم گرایی است. حشره ماده ابتدا با خرطوم خود سوراخی به عمق تقریبی 3 میلی متر در پوست میوه ایجاد می کند و سپس خرطوم خود را بطور مایل در وسط سوراخ قرار داده و نیمه چرخشی در آن می دهد بطوری که در وسط سوراخ حفره ای ایجاد شده که لبه آن همان محل استقرار تخم حشره است. این طرز خسارت بدلیل خمیدگی خرطوم است. حفره تخمریزی پس از چند روز مسدود شده ولی چون سلولهای اطراف آسب دیده اند رشد نمی کنند و با توجه به رشد طبیعی سایر سلولها خمیدگی و پیچش در میوه ایجاد شده و میوه شکل اولیه خود را از دست می دهد.
گاهی پس از تخمریزی روی میوه، تخمها تفریخ شده و لاروها داخل میوه شده و تغذیه می نمایند و میوه نیز به رشد طبیعی خود ادامه می دهند. این نحوه تخمریزی با طریقه قبل تفاوت فاحش دارد در این نوع تعداد لارو داخل میوه به مراتب کمتر بوده و حداکثر تا 8 عدد می رسد. دوره لاروی این گونه طولانی بوده و تا میوه باز نشود و لارو در محیطی خشک قرار نگیرد به شفیره تبدیل نمی شود.
روش کنترل
جمع آوری بقایای جالیز در مزرعه
معلق نگه داشتن میوه های کوچک : میوه هایی کهمعلق هستند و کمی با زمین فاصله دارند آلوده نمی شوند.
از بین بردن علفهای هرز و هندوانه ابوجهل در سال آیش
سمپاشی با دیپترکس و لاروین در دو مرحله: زمانی که میوه ها به اندازه فندق هستند و نوبت دوم موقعی که قطر میوه ها 5 تا 8 سانتی متر است.
