درخت پاپایا (خربزه درختی) چند سالی است که در فضاسازی محوطه باغات جایگاه خاصی پیدا کرده است. پاپایا (خربزه درختی) به راحتی رشد می کند، رشد سریعی دارد و به سرعت میوه می دهد و در تمام طول سال میوه دارد. میوه پاپایا را می توان هم به صورت سبز و هم به صورت رسیده مصرف کرد. پاپایا بومی مناطق استوایی آمریکای جنوبی است، اما امروزه پاپایا در همه جا هم مناطق استوایی و هم نواحی زیر استوایی رشد می کند. این درخت دارای ارقام مختلفی می باشد

پاپایا واشينگتن (Washingto) :

رقمي است دوپايه و قوي اندام، ميوه ها كروي يا تخم مرغي شكل، اندازه متوسط تا بزرگ و وزن آن ١ كيلوگرم است. شيرين بوده و طعم مطلوبي دارد.

پاپایا هاني ديو(Honey dew ) :

رقمي است چند پايه،محصول دهي بالا، طعم مطلوب ميوه وتعداد بذر كم آن از مشخصات اين رقم است.

پاپایا كرگ-هاني ديو (Coorg Honey dew) :

رقمي پا كوتاه و پر محصول بوده، ميوه ها تخم مراي شكل و خوشمزه است. تعداد ميوه در هر درخت ٤٠-٦٠، مزن ميوه ها ٢-٣/٥ كيلوگرم و ميزان محصول در يك كشت (٣سال) به ٢٠٠ تن در هكتار مي رسد.

پاپایا سان رايز-سولو(Sunrise solo) :

رقمي چند پايه و معرفي شده از هاوايي است كيقيت ميوه آن بسيار خوب است رنگ گوشت اين رقم قرمز يا زرد است.

پاپایا واي مانالو(Waimanlo) :

رقمي معرفي شده از هاوايي است. ميوه هاي آن كوچك، ولي كيفيت عالي دارند.

پاپایا كو-وان (Co. 1) :

رقم پا كوتاه، ميوه ها كروي يا تخم مرغي شكل هستند. رنگ پوست ميوه طلايي و رنگ گوشت آن نارنجي است

پاپایا كو-تو (Co. 2) :

رقم انتخاب شده از ارقام محلي است ميوه ها بيضي شكل و بزرگ،نارنجي رنگ، آبدار و خوش طعم هستند. به ميزان زياد براي توليد پاپايين استفاده مي شود. هر ميوه حاوي ٤-٥ گرم پاپايين است.

پاپایا كو-تري (Co 3 ):

هيبريد بين كو-تو و سان رايز-سولو است. رقم پابلند بوده و ميوه ها متوسط، شيرين و قابليت نگهداري بالا هستند

پاپایا كو-فور(Co.4) :

هيبريد بين Co. ١ و واشنگتن است. ميوه ها بزرگ، نارنجي رنگ، شيرين وبا قابليت نگهداري بالا هستند

پاپایا كو-فايف (Co.5) :

از ارقام معرفي شده جهت توليد و استخراج پاپايين است. حدود ١٥٠٠-١٦٠٠ كيلوگرم پاپايين از آن در هكتار توليد مي شود.

پاپایا  (Co.6) :

رقمي دوپايه و انتخاب شده از بين توده هاي بذري رقم پوسا مجستي است. اندازه ميوه آن درشت است

پاپایا پوسا-دليشز (Pusa delicious ):

رقم چند پايه است. محصول دهي آن خوب، ميوه ها متوسط، نارنجي رنگ وبا طعم بسيار عالي هستند.

پاپایا پوسا-مجستي (Pusa majesty) :

رقم چند پايه است. ميوه ها متوسط، كروي، گوشت ميوه سفت،زرد رنگ وبا قابليت نگهداري بالا هستند. اين رقم نسبت به بيماري هاي ويروسي متحمل و به نماتد مولد غده مقاوم بوده و از آن براي توليد پاپائين و همچنين مصرف تازه خوري استفاده مي شود.

پاپایا پوسا-جيانت (Pusa giant) :

رقمي دوپايه و قوي اندام است. ميوه ها بسيار خوشمزه بوده و در ارتفاع يك متري درخت تشكيل مي شوند. درختان در مقابل باد و طوفان مقاوم هستند. از برگ هاي آن به عنوان سبزي هم استفاده مي شود. در صنعت كنسروسازي كاربرد فراوان دارد

پاپایا پوسا-دوارف (Pusa dwarf) :

رقمي دوپايه و پاكوتاه است. ميوه ها در ارتفاع ٢٥-٣٠ سانتي متري درخت تشكيل مي شوند. ميوه ها تخم مرغي شكل، متوسط و خوشمزه هستند.

پاپایا  هيبريد IIHR-39:

هيبريدي چند پايه(Gynodioecious) است كه از تلاقي بين ارقام سان رايز سولو و رقم گوشت صورتي شيرين به وجود آمده است. اندازه ميوه آن متوسط، وزن ميوه حدود ١/٢ كيلوگرم،گوشت ميوه صورتي، سفت باطعم شيرين و بريكس آن ١٤/٦ درصد، حفره درون ميوه كوچك، خاصيت انبارماني خوب و ميزان محصول ٤٥ كيلوگرم در هر درخت مي باشد.

پاپایا  هيبريد IIHR-57 :

هيبريدي چند پايه است از تلاقي رقم واي-مانلو و گوشت صورتي شيرين به وجود امده است. اندازه میوه متوسط و حدود ۱-۲ کیلوگرم است .میزان محصول ۴۵  کیلوگرم در هر درخت می باشد کیفیت میره و خاصیت انبارمانی آن خوب و میزان کل مواد محلول آن بالا است .

درخت پاپایا ردلیدی پا کوتاه:

درخت پاپایا ردلیدی از واریته های پاکوتاه به شمار می رود که برای کاشت در گلدان مناسب است که می توانید آن را در بالکن و محیط آپارتمان نگهداری کنید. زمانی که ارتفاع گیاه به حدود یک متر رسید شروع به باردهی می کند و میوه های خوشمزه ای را تولید می کند که از رشد آسان و در عین حال سریعی برخوردار است.

خواص پاپایا:
میوه این گیاه دارای آنزیمی به نام پاپائین است که به هضم بهتر غذا کمک می کند. سرشار از آنتی اکسیدان و سایر مواد معدنی و انواع ویتامین های آ و ث است. در پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی مفید است. سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. به سلامت سیستم گوارش کمک می کند. در پیشگیری از سرطان موثر است. باعث سلامت پوست و مو می شود. در کاهش وزن و لاغری موثر است.

کاربرد پاپایا:

از پایا استفاده های مختلفی به قرار زیر می کنند. برای تازه خوری مناسب است.

برای تهیه انواع نوشیدنی از آن استفاده می کنند.

برای تهیه مربا و همچنین ژله از آن استفاده می کنند.در تهیه کیک کاربرد دارد.
خواص دارویی و درمانی زیادی دارد.
دارای ماده ای به نام پاپائین است که خاصیت درمانی دارد.
در تهیه بستنی کاربرد دارد.
برگ و میوه این گیاه خاصیت دارویی و درمانی دارد.
کاربرد صنعتی نیز دارد.
در صنعت پارچه سازی و همچنین دامپزشکی از آن استفاده می کنند.