اهمیت کاشت ذرت

کاشت ذرت در ایران به‌طور قابل توجهی در حال افزایش است. در سال‌های اخیر، ایران به یکی از تولیدکنندگان مهم ذرت در خاورمیانه تبدیل شده است. آمارها نشان می‌دهند که:

مساحت زیر کشت: مساحت زیر کشت ذرت در ایران به حدود ۲۵۰ هزار هکتار می‌رسد.

تولید: تولید ذرت دانه‌ای در ایران به حدود ۱.۵ تا ۲ میلیون تن در سال می‌رسد.

استان‌های اصلی: استان‌های خوزستان، فارس و گلستان از جمله مناطق اصلی کشت ذرت در کشور هستند

کاشت ذرت از جنبه های مختلفی دارای اهمیت می باشد:

1- تامین غذای انسان:
ذرت منبع اصلی غذای بسیاری از مردم جهان است و به عنوان یک غذای اساسی در رژیم غذایی آنها نقش مهمی ایفا می کند.

2- تامین علوفه برای دام:
ذرت به عنوان یک منبع علوفه برای دام و طیور استفاده می شود و در تغذیه دامداری و مرغداری نقش اساسی دارد.
3- مصارف صنعتی:
ذرت در صنایع مختلفی از جمله تولید اتانول، شربت ذرت، پلاستیک های زیستی، چسب ها و سایر محصولات صنعتی کاربرد دارد.
4-اهمیت اقتصادی:
کاشت ذرت درآمدزا است و به دلیل تقاضای بالا و مصرف داخلی و صادراتی، برای اقتصاد کشورها اهمیت زیادی دارد.
5- تولید سوخت زیستی:
ذرت در تولید اتانول، یک نوع سوخت زیستی، نقش مهمی دارد و به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کمک می کند.
6-فواید تغذیه ای:
ذرت دارای مواد مغذی مختلفی از جمله کربوهیدرات، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی است و برای سلامت انسان مفید است.
7-اهمیت در صنایع غذایی:
ذرت به عنوان یک ماده اولیه در تولید انواع محصولات غذایی مانند آرد، روغن، شربت و سایر محصولات غذایی استفاده می شود.
8-اهمیت در صنایع دارویی:
از ذرت در تولید برخی از داروهای گیاهی و مکمل های غذایی استفاده می شود

آفات مهم ذرت

کرم برگخوار ذرت (‏Caraderina‏)‏
اسم علمی: ‏Spodoptera exigua
شکل شناسی: حشره کامل پروانه‌ای به طول 10-14 میلی‌متر است. بال‌های عقب، سفید مایل به ‏خاکستری با رگبال و حاشیه‌های قهوه‌ای می‌باشد. بال‌های جلو به رنگ قهوه‌ای تا خاکستری بوده و دارای دو ‏لکه قهوه‌ای و زرد رنگ می‌باشد. در انتهای بدن حشره بالغ، دسته‌های مو وجود دارد.‏‎

‎
لارو کرم برگخوار در دو طرف بدن دارای سه نوار طولی به رنگ‌های سیاه، نارنجی و سفید است.‏
نحوه خسارت:‏‎ ‎خسارت با خروج لاروها از تخم آغاز شده و با استفاده از اندامهای دهانی جونده، از برگ ‏ذرت تغذیه می‌کنند. با افزایش فعالیت لاروها، سوراخهایی بر روی برگ ایجاد شده و حتی ممکن است ‏قسمتهای بزرگی از برگ، از ساقه اصلی جدا شود.‏

فصل فعالیت: این آفت در استان خوزستان تقریباً در تمام طول سال فعال است و احتمال می‌رود در ‏ماه‌های آذر و دی فعالیت این آفت تا حدی کم شود، ولی در مناطقی که یخبندان وجود ندارد می توان ‏مراحل رشدی آفت را مشاهده نمود‎.‎
میزبان‌ها: پلی فاژ (این آفت میتواند از تمامی گیاهان تغذیه کند)‏‎

کرم برگخوار پاییزه Fall army worm

کرم برگخوار پاییزه یکی از جدی ترین آفات کشاورزی در جهان محسوب می شود. این آفت رفتار تهاجمی زیادی دارد. به واسطه قدرت پروازی بالا در فواصل طولانی و جابجایی لاروها توسط حمل و نقل محصولات کشاورزی خیلی سریع وارد مناطق جدید شده و به دلیل قدرت تولید مثل بالا در این نواحی مستقر می شود.

در ایران ابتدا در استان‌های کرمان، هرمزگان مشاهده شد و سپس در استان‌های فارس، سیستان بلوچستان، خوزستان، بوشهر و جنوب کرمان گزارش شده است

ظاهر: شب پره بالغ نر بال‌های جلویی قهوه ای روشن تا خاکستری با نقوش متفاوت برجسته در سه چهارم انتهایی بال، حشره کامل ماده بال‌های جلویی خالدار به رنگ قهوه‌ای تا خاکستری.

لاروها: لاروهای‌های این آفت از رنگ سبز روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر هستند. از مشخصات تیپیک لارو، روی سر آن علامت Y، دارای چهار لکه سیاه قبل از انتهای شکم دارد. ۵ سن لاروی دارد.

تخم‌ها: شب پره بالغ تخم‌های خود را به صورت خوشه‌ای ۱۲۰ تا۲۰۰ عدد و پوشیده از موهای خاکستری در زیر برگ‌ها می‌گذارد. این تخم‌ها در حدود یک هفته باز می‌شوند.

خسارت

این آفت در مراحل مختلف به گیاه میزبان خسارت وارد می‌کند.

در گیاه ذرت، برگ، ساقه، خوشه و دانه را مورد حمله قرار می‌دهد. می‌تواند با کاهش راندمان مزارع ذرت امنیت غذایی کشورهای مختلف را به خطر بیاندازد.

تغذیه: تغذیه لاروها از پارانشیم برگ‌های گیاهان به صورت مشبک و تورمانند نمایان می شود. آثار خسارت همراه با فضولات لاروی همراه است.

میزبان‌ها: آفتی پلی فاژ است که به بیش از ۳۵۰ گونه گیاهی حمله می‌کند. این شب پره دارای دو بیوتیپ غالب یعنی بیوتیپ ذرت و بیوتیپ برنج است. بیوتیپ ذرت ترجیح بالایی برای ذرت، سورگوم و پنبه دارد. بیوتیپ ذرت مهاجم تر و مقاومت زیادی به انواع حشره‌کش های زیستی و شیمیایی نشان داده است.

 کرم ساقه‌خوار ذرت (Sesamia)    

اسم علمی: Sesamia nonagroides

شکل‌شناسی: عرض بدن حشره کامل با بالهای باز 23 تا 30 میلیمتر و طول بدن 15 تا 17 میلیمتر می‌باشد. بالهای جلویی به رنگ طلایی متمایل به قرمز آجری بوده و در حاشیه خارجی دارای یک ردیف لکه پیوسته سرتاسری هستند که تشکیل نواری را  می‌دهند. بالهای عقبی به رنگ سفید گاهی و بدون نقش و نگار است.

نحوه خسارت: تغذیه لاروهای این آفت از قسمتهای مختلف گیاه میزبان از جمله برگ، جوانه مرکزی، ساقه، بلال و گل آذین نر می‌باشد. خسارت به برگ و جوانه مرکزی به شکلی است که در برگها سوراخهای ردیفی چهارتایی تشکیل می‌شود. ایجاد سوراخ در ساقه همراه با دفع فضولات لاروی یکی از علائم تشخیص ساقه خوار است بخصوص با مشاهده فضولات تازه یا کهنه می‌توان به زمان آلودگی پی برد .

فصل فعالیت: اولین دسته‌های تخم حشره در هفته اول فروردین ماه مشاهده می‌گردند. حشرات کامل در روزها فعالیت کمی دارند و به راحتی با دست شکار می‌شوند.

میزبانها: پلی فاژ (این آفت میتواند از تمامی گیاهان تغذیه کند. )

شب پره تک نقطه‌ای ذرت Maize Caterpillar

اسم علمی: Mythimna Loreyi

شکل شناسی: حشره کامل پروانه‌ای بطول 17-15 میلیمتر و عرض بدن با بالهای باز 38-32 میلیمتر است. بالهای جلوئی به رنگ قهوه‌ای خاکی یا قهوه‌ای زیتونی با یک لکه کوچک سفید در محل انشعاب دوم رگبال شعاعی است ، بالهای عقبی به رنگ سفید کدر با حاشیه قهوه‌ای روشن و دارای رگبال‌های تیره است. لارو کامل بطول 34-32 میلیمتر با رنگ زرد صورتی یا سبز مایل به قهوه‌ای است.

نحوه خسارت: لاروهای جوان آفت برگخوار تک نقطه‌ای ذرت از لبه برگهای ذرت تغذیه کرده و در سنین بالاتر تمامی پهنک برگ را مورد تغذیه قرار می‌دهند به طوری‌که در تراکم‌های بالا تمام پهنک خورده شده و فقط رگبرگ اصلی باقی می‌ماند.

فصل فعالیت: حشرات کامل از اواخر خرداد ماه به بعد ظاهر می‌شوند و در ماه‌های شهریور و مهر در مزارع ذرت خسارت ایجاد می‌نماید.

میزبانها: پلی فاژ (این آفت میتواند از تمامی گیاهان تغذیه کند)

کرم طوقه بر ذرت (Cut worm)     

اسم علمی: Agrotis segetum

شکل شناسی: بدن به طول ۱۵ تا ۱۷ میلی‌متر و عرض بدن با بال های باز ۴۵ تا ۵۰ میلی‌متر است. بال‌های‌جلویی آن به رنگ زرد متمایل به قهوه‌ای تا خاکستری تیره می‌باشد و روی هر یک از بال‌های جلو دارای سه لکه مشخص شامل قاعده‌ای، مثلثی، میانی گرد و حاشیه‌ای لوبیایی شکل است. لارو این آفت از نظر رنگ بسیار متغیر بوده و از خاکی تا خاکستری و حتی سیاه متغیر است.

نحوه خسارت: خسارت آفت بیشتر در ابتدای رشد گیاه بوده و نسل اول دارای اهمیت است. روی برگ‌ها با تغذیه از پارانشیم برگ سوراخ‌هایی ایجاد می‌کند و در دمبرگ حفره ایجاد کرده و باعث قطع ساقه و آوندها در محل طوقه می‌شود و در نتیجه بوته‌های قطع شده به زمین می‌افتند. در اثر تغذیه لارو از گردن ریشه، بوته‌ها پلاسیده می‌شوند و صبح زود این علامت به خوبی نمایان است.

فصل فعالیت: سپری کردن زمستان به صورت لارو سن آخر درون خاک است و مهاجرت لاروها به روی خاک در اوایل بهار انجام می‌شود. ظهور حشرات کامل در ابتدای بهار زودتر از بقیه پروانه‎ها می‌باشد.

میزبانها: پلی فاژ (این آفت میتواند از تمامی گیاهان تغذیه کند)

در مقالات بعدی به نحوه کنترل آفات ذرت و بهترین سموم جهت کنترل این آفات می پردازیم

‎